Wet arbeidsmarkt in balans

Het Wetsvoorstel Arbeidsmarkt in balans is onlangs behandeld in de Eerste Kamer. De Eerste Kamer uitte kritiek op het wetsvoorstel, met name op de wijzigingen omtrent payrolling, het ontslagrecht en de ketenregeling. Ook zijn er twee moties ingediend. Op 28 mei jl. is gestemd over het wetsvoorstel. De Wet Arbeidsmarkt in balans is inmiddels aangenomen en de twee ingediende moties zijn aanvaard. Dit betekent dat de wet per 1 januari 2020 in werking zal treden.

Verschuiving binnen flexwerk
Eén van de moties betreft het voor de zomer komen met de uitvoering van het voorstel voor nieuw beleid ten aanzien van zelfstandigen. De Eerste Kamer is bang voor een waterbedeffect. Hiermee wordt bedoeld dat verlichting van maatregelen op één plek elders tot nieuwe knelpunten leidt. Hiermee wordt gedoeld op een verschuiving binnen flexwerk en de vrees voor meer schijnzelfstandigheid. Minister Koolmees wil de WAB daarom ongeveer gelijktijdig invoeren met de Wet DBA en belooft in dit kader om voor de zomer met een uitwerking van het minimumtarief voor zelfstandigen te komen.

Payroll
Concurrentie op arbeidsvoorwaarden via payrolling zou voorkomen moeten worden. Payrollwerknemers krijgen met de wetswijzigingen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers die bij de opdrachtgever in dienst zijn. Dit geldt overigens niet voor een eigen pensioenregeling. Wel krijgt de payrollwerknemers recht op een ‘adequaat pensioen’. Dit wordt nog verder uitgewerkt in een AMvB. Minister Koolmees is van mening dat payrollers er met de wetswijziging op vooruit gaan. Voorts wordt payrolling duurder waardoor het aantrekkelijker wordt de payrollers rechtstreeks in dienst te nemen. Minister Koolmees heeft toegezegd de verplichte pensioenregeling voor payrollers met een jaar uit te stellen (vooralsnog dus tot 1 januari 2021).

Ontslag
Cumulatie van ontslaggronden wordt weer mogelijk. Dit is momenteel onder de Wwz niet mogelijk: werkgevers moeten momenteel volledig aan één van de acht ontslaggronden voldoen. Er wordt nu een negende grond toegevoegd: de cumulatiegrond. Wordt gebruik gemaakt van de cumulatiegrond dan kan de werknemer een halve transitievergoeding extra krijgen. Eén van de moties betreft het uitsluiten van ontslag n.a.v. werkweigering i.v.m. een gewetensbezwaar van de cumulatiegrond.

Ketenregeling
De ketenregeling wordt teruggedraaid: het wordt weer mogelijk om drie contracten in drie jaar aan te gaan (in plaats van drie contracten in twee jaar). Bij tijdelijk werk dat maximaal negen maanden per jaar wordt uitgevoerd wordt de tussenpoos tussen tijdelijke contracten verkort van zes naar drie maanden. Voor invalkrachten wegens ziekte binnen het primair onderwijs wordt een uitzondering op de ketenregeling gemaakt. Er is kritiek vanuit de Eerste Kamer over de wijzigingen rondom de ketenregeling. Minister Koolmees heeft aangegeven de evaluatie van de Wwz niet te willen afwachten en de Wet Arbeidsmarkt in balans per 1 januari 2020 in te laten gaan. Hiermee wordt de ketenregeling weer verlengd naar drie jaar.

De overige wijzigingen die voortvloeien uit de Wet Arbeidsmarkt in balans (verschil in WW premie voor tijdelijke en vaste dienst, wijzigingen omtrent oproepkrachten en wijzigingen omtrent de transitievergoeding) zijn in het debat minder significant aan bod gekomen.